Democratie

In de ogen van veel burgers ontbreekt het de Europese Unie aan democratische legitimiteit. Zij zien de EU als een anonieme machine die aan de lopende band besluiten produceert, waarop niemand valt aan te spreken.

Om de inwoners van de EU meer greep te geven op deze besluitvormingsmachine, zijn met Verdrag van Lissabon in 2009 een aantal vernieuwingen doorgevoerd.

  • De bevoegdheden van het Europees Parlement zijn met het Verdrag verruimd en het geeft ook nationale parlementen nadrukkelijk een rol in de besluitvorming (zie gele kaart).
  • Het is de Raad van Ministers verboden nog langer wetten te maken achter gesloten deuren.
  • Sinds 2012 kan iedereen een Europees burgerinitiatief beginnen.
  • Tenslotte versterken ook het bindend Grondrechtenhandvest en de verruiming van de toegang tot het Europees Hof van Justitie de Europese democratie. De mogelijkheid om via een gang naar de rechter de Europese instellingen aan te spreken op hun eigen uitgangspunten, vormt een extra machtsmiddel voor burgers en hun organisaties.